Windows 10X จะมาแทน Windows 10 จริงหรือ?

หลายคนอาจได้ยินข่าว Windows 10X กันมาบ้างแต่ไม่แน่ใจว่ามันเป็นแค่เวอร์ชันอัพเดต หรือเป็นเวอร์ชันใหม่ที่จะมาแทน Windows 10 ที่เราใช้กันอยู่ในปัจจุบัน วันนี้เราได้ทำการรวบรวมข้อมูลที่น่าสนใจที่จะช่วยให้ทุกท่านรู้จัก Windows 10X มากขึ้น

ที่ผ่านมาไมโครซอฟท์ไม่ได้ออกมาพูดถึงรายละเอียดข้อมูลของ Windows 10X มากนักจนทำให้ผู้ใช้งานเกิดความสับสน ว่ามันถูกออกแบบมาเพื่ออะไร และเพื่อใคร

แต่เมื่อสัปดาห์ก่อน ไมโครซอฟท์ได้ออกมาให้รายละเอียดที่ทำให้เราได้ทราบถึงโครงสร้างคร่าวๆ เกี่ยวกับ Windows 10X เพิ่มเติม (อีกเล็กน้อย) แต่สิ่งที่นักวิเคราะห์ต่างตั้งคำถามกับ Windows ตัวใหม่นี้คือ เราจะได้เห็น Windows เวอร์ชั่นที่ดีที่สุด หรือประวัติศาสตร์จะซ้ำรอยอดีตเมื่อครั้ง Windows 8 ถูกดัดแปลงเป็น Windows RT แต่ล้มเหลวไม่เป็นท่า

Windows 10X คืออะไร?
Windows 10X เป็นระบบปฏิบัติการเวอร์ชั่นใหม่ที่ถูกพัฒนาบนพื้นฐานของ Windows 10 โดยมีเป้าหมายสำคัญคือการรองรับสำหรับอุปกรณ์ที่มีสองหน้าจอ แต่ถึงอย่างนั้นมันก็ยังคงสามารถใช้งานกับอุปกรณ์จอเดียวทั่วๆ ไปได้เช่นกัน

โดยกำหนดการเดิมนั้น Windows 10X เวอร์ชั่น Dual-Screen จะถูกเปิดตัวก่อน แต่เนื่องจากปัญหาการระบาดใหญ่ของ Covid-19 ทำให้กระบวนการผลิตอุปกรณ์แบบสองหน้าจอเกิดความล่าช้า ยกตัวอย่างเช่น Microsoft Surface Neo ที่เลื่อนกำหนดการเปิดตัวไปเป็นปีหน้าแล้ว (2021) ในขณะที่ Windows 10X เวอร์ชั่นปกติสำหรับอุปกรณ์จอเดียวนั้นพัฒนาเสร็จไปเกินครึ่งแล้ว และถ้าสังเกตให้ดี ไมโครซอฟท์ได้มีการนำดีไซน์บางอย่างของ Windows 10X มาอัพเดตให้กับ Windows 10 ในปัจจุบันแล้วด้วย

Panos Panay ประธานเจ้าหน้าที่ฝ่ายผลิตภัณฑ์ของไมโครซอฟท์ได้ให้ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการเร่งพัฒนา Windows 10X สำหรับอุปกรณ์จอเดียว ว่าเป็นเพราะการเพิ่มจำนวนของผู้ใช้งาน Windows 10 ในช่วงการระบาดใหญ่ที่ผ่านมาซึ่งสูงถึง 4 ล้านล้านนาทีต่อเดือน หรือเพิ่มขึ้น 75% จากปีที่ผ่านมา ซึ่งอุปกรณ์หน้าจอเดียวนี่แหล่ะจะเป็นบทพิสูจน์แรกของ Windows 10X ที่ไมโครซอฟท์ตอบแทนความไว้วางใจของลูกค้า

นอกจากนี้ในบล็อกส่วนตัวของ Panos Panay ยังพูดถึงอุปกรณ์ที่รัน Windows 10X ในทำนองที่ว่ามันจะ “ยกระดับประสิทธิภาพการใช้งานคลาวด์ที่ผู้ใช้งานจะได้สัมผัสประสบการณ์ใหม่” ซึ่งแม้ว่าจะไม่มีรายละเอียดใดๆ เกี่ยวกับความหมายของมัน แต่ก็เพียงพอที่จะทำให้เรารู้ว่า Windows 10X นั้นมีไว้สำหรับอุปกรณ์พกพามากกว่าเดสก์ท็อปทั่วไป

สำรวจฟีเจอร์ Windows 10X ที่น่าสนใจ

1. Dual-Screen Optimization
ถือเป็นฟีเจอร์หลักของ Windows 10X ที่ต้องการมอบประสบการณ์ในการใช้งานอุปกรณ์ที่มี 2 หน้าจอได้อย่างสะดวกสบายและราบรื่นที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ ไม่ว่าจะเป็นการ Drag & Drop แอพหรือหน้าต่างข้ามหน้าจอได้โดยไม่ติดขัด สามารถกำหนดได้ว่าให้แอพที่เรียกใช้งานปรากฏที่จอด้านไหน การขยายหน้าต่างให้เต็มสองหน้าจอเมื่อลากมาวางที่บริเวณกึ่งกลาง และอื่นๆ อีกมากมายที่จะทำให้การใช้งานอุปกรณ์ที่มี 2 หน้าจอได้อย่างเต็มประสิทธิภาพอย่างที่ไม่เคยมีมา

2. App Containers
Windows 10X จะรันแอพพลิเคชันทั้งหมดโดยสภาพแวดล้อมแยก (รันในคอนเทนเนอร์) หมายความว่าไม่ว่าจะแอพนั้นจะเกิดปัญหาแครชในขณะใช้งาน หรือมีมัลแวร์แอบแฝงมา ก็จะไม่ส่งผลกระทบใดๆ กับตัวระบบปฏิบัติการ อย่างไรก็ตามความปลอดภัยนี้อาจต้องแลกด้วยประสิทธิภาพการทำงานและปัญหาความเข้ากันได้ในบางแอพพลิเคชั่น ยกตัวอย่างเช่น เครื่องมือ Anti-Piracy หรือ Anti-Cheat ที่อยู่ในเกมเก่าๆ จะไม่สามารถทำงานได้ แต่ที่ถือเป็นข่าวดีคือไมโครซอฟท์ออกมาระบุว่า Windows 10X บนอุปกรณ์ต่างๆ จะสามารถอัพเดตได้ง่ายขึ้นและใช้เวลาน้อยกว่า Windows 10 ในปัจจุบันอย่างแน่นอน

3. Start Menu ใหม่, Taskbar ใหม่, ตัด Live Tiles
จากรูปตัวอย่างด้านล่างนี้จะเห็นความแปลกใหม่ที่เรียบง่ายของ Start Menu ใน Windows 10X รวมไปถึง Live Tiles ที่มีคนชังมากกว่าคนชอบก็ถูกถอดออกไปในที่สุด จะดูเหมือนว่า Start Menu รูปแบบนี้จะได้รับฟีดแบกกลับมาจากการเปิดให้นักทดสอบและผู้ใช้งานบางส่วนไปในทางบวกค่อนข้างมาก

เช่นเดียวกับ Taskbar ที่ได้รับการปรับปรุงใหม่ด้วย โดยมันจะขยายยาวครอบคลุมหน้าจอทั้งสองฝั่งเมื่อมีการใช้งานบนอุปกรณ์ที่รองรับรวมไปถึงไอคอนเซตใหม่ดีไซน์ใหม่วางตำแหน่งกึ่งกลางดูแปลกตาสำหรับ Windows (แต่ธรรมดาสำหรับผู้ใช้งานแอนดรอยด์) ยังดีที่มีออปชั่นให้เลือกปรับเป็นแบบคลาสสิคชิดซ้ายตามความคุ้นชินได้อยู่ สามารถปัดขึ้นเพื่อเปิดเมนูแอพทั้งหมดที่ติดตั้งอยู่ในระบบได้

4. Action Center โฉมใหม่
นอกจาก Start Menu และ Taskbar แล้ว ในส่วนของ Action Center นั้นก็ถูกปรับปรุงใหม่ให้ตอบโจทย์การใช้งานมากขึ้น ไม่เพียงแค่ขนาดใหญ่ขึ้นเพื่อการแตะใช้งานได้ง่ายขึ้น มันยังมาพร้อม Quick Action ต่างๆ ที่สามารถเข้าถึงการตั้งค่าที่สำคัญๆ ได้ทันที เช่น การปรับระดับเสียง, Power Options และการแสดงค่าแบตเตอรี่ นอกจากนี้มันยังถูกออกแบบให้ทำงานเป็นกึ่ง Control Center ที่จะมีข้อความ Notifications แจ้งเตือนเป็นหน้าต่างอยู่ด้านบนสุด

5. ปรับปรุง Windows Update
ปัญหาเรื่อง Windows Update ที่มักจะมาขัดจังหวะการทำงานโดยเฉพาะในวันที่เร่งรีบกำลังจะหมดไป โดยระบบอัพเดตของ Windows 10X จะได้รับการปรับปรุงให้เป็นแบบ Streamlined หมายความว่าการอัพเดตทั้งหมดจะเกิดขึ้นในโหมดแบ็กกราวด์ โดยเมื่อแล้วเสร็จจะมีข้อความแจ้งเตือนให้ผู้ใช้ทำการรีสตาร์ทระบบ และใช้งานต่อได้ทันที

สรุป: แม้สิ่งที่กำลังจะเกิดขึ้นกับ Windows 10X ทำให้เรานึกย้อนไปถึงชะตากรรมของ Windows RT ที่ใช้พื้นฐานมาจาก Windows 8 เพื่อนำมาใช้กับอุปกรณ์พกพาที่ใช้ชิป ARM หรือเรียกง่ายๆ ว่าฮาร์ดแวร์ที่ทรงพลังน้อยกว่าเดสก์ทอปหรือโน้ตบุ๊กทั่วไป

แต่คำถามที่ยังต้องรอเวลาพิสูจน์คือคอนเทนเนอร์จะทำงานได้ดีเพียงใด จะสามารถใช้งานแอพ Win32 ดั้งเดิมได้ดีหรือไม่ รวมไปถึงผู้ใช้งานจะรู้สึกสับสนที่ต้องสลับไปมาระหว่างอุปกรณ์ Windows ที่มี UI สองแบบที่แตกต่างกันระหว่าง Windows 10 และ Windows 10X หรือไม่

ยังมีสิ่งที่ไมโครซอฟท์ยังไม่ได้อธิบาย (และควรอธิบาย) คือทำไมเราถึงต้องใช้ Windows 10X แทน Windows 10 และถ้าใช้ Windows 10X บนอุปกรณ์ที่มีจอเดียว มันจะมีประสิทธิภาพมากขึ้นกว่าเดิมหรือเปล่า ระบบจัดการการใช้พลังงานแบตเตอรี่ทำได้ดีขึ้นกว่าเดิมหรือไม่ แต่ที่แน่ๆ และดูเหมือนไมโครซอฟท์จะเริ่มปูทางให้กับ Windows 10X คือการอัพเดตฟีเจอร์เพื่อสร้างประสบการณ์ใหม่ๆ ให้กับผู้ใช้ Windows 10 เดิมแล้ว